PHÂN TRỘN (COMPOST)

Người đăng : Nông Nghiệp

Lượt xem : 5

Tạo lúc : Mon, 30/06/2025 21:47

Cập nhật lúc : 21:47pm 30/06/2025

THỂ LOẠIChăm Sóc Đất Phân Bón - Dinh Dưỡng

Phân Trộn (Compost): Bí Quyết Vàng Nâng Cao Độ Phì Nhiêu Đất Và Phát Triển Nông Nghiệp Hữu Cơ

Trong các phương pháp canh tác bền vững, phân trộn (Compost) là một trong những giải pháp hữu cơ hiệu quả và phổ biến nhất để nâng cao sức khỏe và độ phì nhiêu của đất. Được tạo ra từ quá trình phân hủy các vật liệu hữu cơ, phân trộn không chỉ cung cấp dinh dưỡng toàn diện mà còn cải thiện vượt trội các tính chất của đất. Hiểu rõ về phân trộn, đặc điểm, tác dụng và kỹ thuật sản xuất, sử dụng khoa học là chìa khóa để kiến tạo những vụ mùa bội thu và bảo vệ tài nguyên đất. Bài viết này từ congnghenongnghiep.vn sẽ trình bày một cách khoa học về phân trộn trong nông nghiệp.

1. Giới Thiệu Chung Về Phân Trộn (Compost)

Phân trộn là cách làm phổ biến nhất để cải thiện độ phì nhiêu của đất. Việc xử lý bao gồm trộn nguyên liệu hữu cơ khác nhau (C/N cao và thấp, chất ẩm và khô, phân, cỏ, đất, v.v.) giúp phân hủy và sau khi phân hủy hoàn toàn thì dùng làm phân hữu cơ. Mục đích chính của trộn phân là biến đổi chất hữu cơ thô thành mùn, một chất rất quan trọng với đất và không gây hại cho cây. Phân trộn tốt là loại phân sạch và làm cho đất cũng sạch.

2. Thành Phần Và Đặc Điểm Của Phân Trộn

Phân trộn là hỗn hợp phân ủ lên men (FMC). Các thành phần để làm FMC bao gồm:

IMO4 (10% tổng chất liệu hữu cơ)
Chất hữu cơ (bã cà phê đã dùng, lá rụng, chất thải ngoài sân các loại thân thảo, v.v.)
Bụi đá, đất tảo cát DE (Diatomaceous Earth), vỏ trứng nghiền mịn, vỏ sò, bột tảo bẹ
Máu và xương từ phế phẩm động vật có thể được rắc thành lớp

Đặc điểm nổi bật của phân trộn:

Giàu dinh dưỡng: Cung cấp đầy đủ các nguyên tố đa lượng, trung lượng và vi lượng dưới dạng dễ hấp thụ cho cây trồng.
Hàm lượng chất hữu cơ cao: Phân trộn tốt giúp tăng hàm lượng mùn trong đất, cải thiện độ phì nhiêu.
Chứa nhiều vi sinh vật có lợi: Là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm, giun đất phát triển mạnh.
Cải thiện cấu trúc đất: Làm đất tơi xốp, thoáng khí, tăng khả năng giữ nước và thoát nước.
Không mùi, không mầm bệnh, không hạt cỏ dại: Quá trình phân hủy hoàn toàn giúp loại bỏ các yếu tố gây hại.

3. Tầm Quan Trọng Của Phân Trộn Trong Nông Nghiệp Bền Vững

Phân trộn đóng vai trò then chốt trong việc duy trì và nâng cao sức khỏe đất:

Tăng độ phì nhiêu của đất: Phân trộn cung cấp các yếu tố cần thiết (chất dinh dưỡng) để trồng cây và cải thiện các tính chất lý, hóa và sinh học của đất. Nó làm tăng độ phì.
Cải thiện chất lượng đất toàn diện: Khi các phẩm chất lý, hóa và sinh học của đất được cân bằng tốt, chúng ta coi đó là đất tối ưu.
Tác dụng nhanh: So với lớp phủ và phân xanh, phân trộn bắt đầu có tác dụng rất nhanh trong khoảng 10 ngày. Trong quá trình xử lý, nguyên liệu hữu cơ trong phân ủ bị phân hủy từ 2-3 tháng và ở dạng (mùn và các chất dinh dưỡng) phù hợp với cây.
Sử dụng nguồn tài nguyên địa phương sẵn có: Có thể sử dụng bất cứ chất hữu cơ nào để trộn phân. Chất thải thậm chí cũng dùng được dù không có tác động trực tiếp tới đất. Ví dụ như Kochuripana (bèo Nhật Bản) rất giàu chất khoáng và là nguyên liệu tốt để làm phân ủ.

4. Kỹ Thuật Trộn Phân (Làm Compost) Khoa Học

Để làm phân trộn tốt, cần tuân thủ một quy trình khoa học:

4.1. Chuẩn Bị Nguyên Liệu

Nguyên liệu khô: Chứa ít nước và thường có tỷ lệ C/N cao (hàm lượng cacbon cao) nên phân hủy chậm. Ví dụ như rơm rạ, phần bỏ đi của cây, bèo Nhật khô, mùn cưa và lá cây.
Nguyên liệu tươi: Chứa ít nước và thường có tỷ lệ C/N thấp (hàm lượng nito cao) nên phân hủy nhanh. Chẳng hạn như phân bò, phân động vật khác, chất thải nhà bếp, cây họ đậu và lá cây họ đậu.
Cần trộn chất khô và chất tươi với đất để cung cấp vi sinh vật hỗ trợ phân hủy tốt. Tỷ lệ nguyên liệu thích hợp là 6 (chất khô): 3 (chất tươi): 1 (đất).
Nơi thích hợp để làm FMC là nơi ít gió và có sẵn hệ thống thoát nước tốt. Nước có sẵn cũng quan trọng. Sàn phải là sàn đất, mặt đất. Nếu sàn được làm bằng bê tông, nó sẽ bị ướt và làm FMC phân rã. Điều này sẽ làm giảm các chất dinh dưỡng trong đống ủ.

4.2. Quy Trình Trộn Phân

Cân đối nguyên liệu: Các vi sinh vật hoạt động hiệu quả nhất khi tỷ lệ tổng các chất hữu cơ vào khoảng 40 (ví dụ trộn tỷ lệ bằng nhau giữa rơm rạ và phân bò).
Xếp đống ủ: Đống ủ nên được đặt trên một nền đất cỡ 1m x 1m. Đống ủ ít nhất 500Kg. Rất khó để duy trì nhiệt lên men với khối lượng nhỏ hơn. Dồn đống đống ủ cao cỡ 40 cm khi trời nóng và cao 80 cm khi trời lạnh. Điều này là để cho oxy đi vào vật liệu và cũng để kiểm soát nhiệt độ. Trộn nguyên liệu dưới mái nhà hoặc trong nhà, được bảo vệ khỏi ánh nắng trực tiếp và mưa.
Duy trì độ ẩm: Điều chỉnh độ ẩm đến 60% sử dụng FPJ, FAA, OHN tại mức pha loãng 1:500. Vật chất cần hơi ướt bàn tay và hầu như không thể duy trì hình dạng khi vắt. Kiểm soát mức độ ẩm khi cần thiết. Sử dụng các chế phẩm trong tài liệu này ở đầu vào như FPJ, FAA và tất cả các chế phẩm khác.
Đảo trộn: Cứ ba tuần cần đảo hố phân một lần để cung cấp không khí cho các vi sinh vật. Cách làm này cũng giúp theo dõi phân trộn (độ ẩm, tiến trình phân hủy, v.v.) và áp dụng các biện pháp điều khiển cần thiết (như nước, phơi khô). Xới đảo lần đầu tiên vào ngày thứ 2, lần 2 vào ngày thứ 5 hoặc 6, lần 3 vào ngày thứ 8 hay ngày thứ 10. Không để đống ủ cao quá 70 độ C để tránh bị mất độ ẩm do bốc hơi.
Thời gian ủ: Mất khoảng 7 ngày để hoàn thành. Hoặc 2-3 tháng.
Dấu hiệu hoàn thành: Phân trộn tốt có mùi dễ chịu, màu nâu đen và không có dấu hiệu của nguyên liệu ban đầu. Khi sợi nấm trắng bao phủ các cọng rơm hoàn toàn, nó đã sẵn sàng. Một FMC được làm tốt có mùi ngọt ngào. Nếu nó bốc mùi, nó không lên men đúng; nó bị hư. Trong trường hợp xấu nhất, khi bạn không xới đảo nó tốt hoặc cho quá nhiều nước, thậm chí bạn có thể có giòi.

5. Kỹ Thuật Sử Dụng Phân Trộn Khoa Học

Phân trộn đã hoàn tất có thể sử dụng theo nhiều cách:

Bón lót: Trộn đều phân trộn với đất trước khi trồng hoặc gieo hạt. Phân trộn bắt đầu có tác dụng rất nhanh trong khoảng 10 ngày.
Bón thúc: Rải phân trộn xung quanh gốc cây, sau đó xới nhẹ và tưới nước.
Phủ đất (Mulching): Rải một lớp phân trộn trên bề mặt đất quanh gốc cây.
Trộn vào giá thể ươm cây: Sử dụng trong hỗn hợp đất trồng chậu, bầu ươm cây con.
Sử dụng trên đất: Rải lớp phủ (rơm, rạ, dăm gỗ, lá cây, v.v. để giữ ẩm) lên trên cùng. Quan trọng cần phủ FMC bằng đất ngay sau khi rải, hoặc để đưa FMC vào đất bằng cách cày nhẹ bằng cái cuốc quay (Rotary hoe) loại 1 đến 2 inch (2,5-5cm).
Thời điểm sử dụng: FMC được dùng cho khoản trồng trọt 2-3 giờ trước khi mặt trời lặn (tránh nắng nóng) hoặc vào một ngày có mây để tránh bức xạ UV mạnh. Tia cực tím của mặt trời sẽ giết chết các vi sinh vật.

6. Bảo Quản Phân Trộn

Sau khi hoàn tất, đặt FMC trong túi bao tải, bao đay, bao bố để lưu trữ. Giữ trong bóng mát. Bạn có thể lưu trữ FMC trong khoảng một năm.

Kết Luận

Phân trộn là một giải pháp hữu cơ thiết yếu, mang lại nhiều giá trị to lớn cho nông nghiệp, đặc biệt trong việc tăng độ phì nhiêu và cải tạo đất. Bằng cách hiểu rõ nguyên lý và áp dụng kỹ thuật sản xuất, sử dụng phân trộn một cách khoa học, chúng ta có thể tối ưu hóa hiệu quả sử dụng, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và kiến tạo một nền nông nghiệp bền vững. congnghenongnghiep.vn cam kết cung cấp những kiến thức chuyên sâu để hỗ trợ bà con nông dân trên hành trình này.

Tags:Vi Lượng Giữ Nước Hữu Cơ

Bài Trước Đó