KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ROI (MẬN) HIỆU QUẢ

Người đăng : Nông Nghiệp

Lượt xem : 6

Tạo lúc : Fri, 27/06/2025 22:48

Cập nhật lúc : 22:48pm 27/06/2025

THỂ LOẠIKỹ Thuật Canh Tác Cây Ăn Quả

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Roi (Mận) Hiệu Quả: Bí Quyết Cho Quả Ngọt Tròn Mọng

Cây roi, hay còn gọi là mận (Syzygium samarangense), là loại cây ăn quả nhiệt đới quen thuộc và được ưa chuộng ở Việt Nam nhờ hương vị thanh mát, giòn ngọt và hình dáng đẹp mắt. Quả roi không chỉ là món tráng miệng giải khát mà còn mang lại giá trị kinh tế đáng kể cho nhiều nhà vườn. Để có một vườn roi năng suất cao và chất lượng quả đạt chuẩn, việc nắm vững kỹ thuật trồng cây roi và chăm sóc cây roi là yếu tố then chốt. Bài viết này từ congnghenongnghiep.vn sẽ cung cấp hướng dẫn khoa học và chi tiết từ khâu chuẩn bị đến thu hoạch và bảo quản.

1. Giới Thiệu Chung Về Cây Roi (Mận)

Cây roi thuộc họ Sim (Myrtaceae), là cây thân gỗ nhỏ đến trung bình, thường xanh, có thể cao tới 5-15m. Lá roi hình bầu dục, xanh đậm và bóng. Quả roi có hình chuông hoặc hình quả lê, vỏ mỏng màu xanh nhạt, hồng hoặc đỏ tươi khi chín, thịt quả màu trắng, giòn, xốp, nhiều nước và có vị ngọt thanh. Các giống roi phổ biến ở Việt Nam bao gồm: roi An Phước, roi xanh đường, roi đỏ, roi thái, v.v. Roi ưa khí hậu nhiệt đới ẩm, thích hợp với vùng đất phù sa màu mỡ và cần đủ nước để sinh trưởng, phát triển quả tốt.

2. Kỹ Thuật Gieo Trồng Cây Roi

2.1. Chọn Giống và Thời Vụ

Chọn giống:
- Bạn nên chọn cây roi giống từ các vườn ươm uy tín, đảm bảo cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, có thân thẳng, tán lá xanh tốt và bộ rễ phát triển đều.
- Ưu tiên cây ghép hoặc chiết cành để đảm bảo giữ nguyên đặc tính di truyền của cây mẹ, cho quả sớm (2-3 năm sau trồng) và năng suất ổn định.
- Chọn giống roi phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương bạn và nhu cầu thị trường.
Thời vụ trồng:
- Thời điểm tốt nhất để trồng cây roi là vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 5 - 7 dương lịch). Trồng vào thời điểm này giúp cây con có đủ độ ẩm tự nhiên để bén rễ và phát triển, giảm công tưới nước ban đầu và tránh sốc nhiệt. Ở miền Bắc, có thể trồng vào vụ xuân (tháng 2-4) nếu chủ động được nước tưới.

2.2. Chuẩn Bị Đất Trồng

Cây roi phát triển tốt nhất trên đất phù sa màu mỡ, đất thịt pha cát, tơi xốp, giàu hữu cơ, thoát nước tốt và có độ pH từ 5.5 - 7.0. Cây roi không chịu được đất bị nhiễm phèn hoặc mặn.

Làm đất:
- Đối với diện tích lớn: Cày xới đất sâu 30-40cm, dọn sạch cỏ dại, rễ cây và các tàn dư thực vật. Lên liếp (lên luống) cao 20-30cm nếu đất thấp, dễ ngập úng.
- Đào hố: Kích thước hố trồng tiêu chuẩn là 60x60x60 cm. Nên đào hố trước khi trồng 15-30 ngày để đất được phơi ải và diệt mầm bệnh.
Bón lót:
- Trộn đều đất với phân chuồng hoai mục (15-20 kg/hố), phân hữu cơ vi sinh (1-2 kg/hố) và vôi bột (0.5 kg/hố nếu đất chua). Có thể bổ sung thêm 0.5 kg super lân để cung cấp dinh dưỡng ban đầu và kích thích bộ rễ phát triển.
- Đổ hỗn hợp đất và phân xuống hố, vun cao hơn mặt đất tự nhiên một chút để tránh đọng nước và thối gốc.

2.3. Kỹ Thuật Trồng Cây Con

Khoảng cách trồng: Tùy thuộc vào giống roi và hình thức canh tác.
- Trồng dày (thâm canh): Hàng cách hàng 4-5m, cây cách cây 3-4m.
- Trồng thưa (tán lớn): Hàng cách hàng 6-7m, cây cách cây 5-6m.
Kỹ thuật trồng:
- Nhẹ nhàng cắt bỏ túi bầu hoặc tách bầu đất mà không làm vỡ bầu rễ.
- Đặt cây con vào giữa hố sao cho phần cổ rễ (mặt bầu) ngang bằng hoặc hơi cao hơn mặt đất tự nhiên để tránh bệnh thối gốc.
- Lấp đất và nén chặt xung quanh gốc.
- Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng. Cắm cọc cố định thân cây con để tránh gió làm lung lay.

3. Chăm Sóc Cây Roi

Chăm sóc cây roi đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt giúp cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa đậu quả ổn định và cho năng suất, chất lượng vượt trội.

3.1. Tưới Nước

Giai đoạn cây con: Tưới đều đặn 1-2 lần/ngày trong mùa khô để duy trì độ ẩm ổn định, giúp cây bén rễ và phát triển mạnh.
Cây trưởng thành: Cây roi cần nhiều nước, đặc biệt vào mùa khô và các giai đoạn quan trọng như ra hoa, đậu quả và nuôi quả.
- Tưới đủ ẩm 2-3 ngày/lần tùy điều kiện thời tiết.
- Cần đặc biệt chú ý cung cấp đủ nước khi cây đang ra hoa và sau khi đậu quả để tránh rụng hoa, rụng quả non và ảnh hưởng đến kích thước, chất lượng quả.
- Trong mùa mưa, cần đảm bảo hệ thống thoát nước tốt, không để ngập úng.

3.2. Bón Phân

Cây roi là cây ăn quả cho thu hoạch quanh năm, nên cần lượng dinh dưỡng đầy đủ và cân đối. Bón phân định kỳ theo từng giai đoạn là thiết yếu.

Giai đoạn cây con (1-2 năm đầu):
- Bón phân NPK cân đối (ví dụ 16-16-8 hoặc 13-13-13) kết hợp với phân hữu cơ định kỳ 1-2 tháng/lần với liều lượng nhỏ.
- Giúp cây phát triển thân, lá, bộ rễ khỏe mạnh, tạo khung tán vững chắc.
Giai đoạn kinh doanh (cây cho quả):
- Trước khi ra hoa và ra đọt non: Bón phân NPK có hàm lượng Đạm (N) và Lân (P) cao để kích thích ra đọt và phân hóa mầm hoa.
- Sau khi đậu quả và nuôi quả: Bón NPK cân đối hoặc tăng cường Kali (K) để nuôi quả lớn nhanh, tăng độ ngọt và chất lượng quả.
- Định kỳ 2-3 tháng/lần: Bón phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục, phân trùn quế) kết hợp NPK để duy trì sức cây và năng suất ổn định.
Bón lá: Phun bổ sung phân bón lá chứa vi lượng (Bo, Kẽm, Đồng, Magie, Canxi) trong các giai đoạn ra hoa, đậu quả, quả lớn để tăng tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả non và cải thiện chất lượng quả.

3.3. Cắt Tỉa, Tạo Tán

Tỉa cành tạo tán:
- Cây con: Cắt tỉa tạo khung thân chính và 3-4 cành cấp 1 khỏe mạnh, phân bố đều xung quanh thân để cây có tán cân đối, thông thoáng và dễ quản lý.
- Cây trưởng thành: Loại bỏ các cành khô, cành sâu bệnh, cành tăm, cành mọc vượt, cành mọc xiên, cành mọc trong tán không cho quả, cành sát mặt đất. Việc này giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả, tạo độ thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và kích thích ra lộc mới mang hoa.
- Thực hiện thường xuyên sau mỗi đợt thu hoạch.
Tỉa hoa, tỉa quả: Khi hoa hoặc quả non đậu quá nhiều trên một cành, cần tỉa bớt để tập trung dinh dưỡng nuôi những bông hoa khỏe mạnh và quả đạt kích thước, chất lượng tối ưu.

3.4. Bao Trái

Bao trái là biện pháp cực kỳ hiệu quả để bảo vệ quả roi khỏi côn trùng chích hút (ruồi vàng), sâu bệnh, nấm mốc, sương muối và tác động của thời tiết. Đồng thời, giúp quả có vỏ đẹp, ít tỳ vết và hạn chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Thực hiện khi quả còn non (bằng đầu ngón tay cái hoặc trứng cút) bằng túi bao trái chuyên dụng (túi giấy, túi vải không dệt).

3.5. Phòng Trừ Sâu Bệnh

Cây roi có thể bị một số loại sâu bệnh hại, cần quản lý chặt chẽ theo nguyên tắc phòng trừ tổng hợp (IPM).

Sâu hại:
- Ruồi vàng đục quả: Gây hại nghiêm trọng nhất, làm thối rụng quả, giảm chất lượng và giá trị thương phẩm.
- Rệp sáp, rệp phấn: Hút nhựa non, gây suy yếu cây.
- Sâu đục thân, đục cành: Gây hại đến cấu trúc cây.
- Biện pháp: Vệ sinh vườn, tỉa cành thông thoáng, sử dụng thiên địch, bao trái (biện pháp hiệu quả nhất cho ruồi vàng), bẫy dẫn dụ, phun thuốc sinh học hoặc hóa học đặc trị khi mật độ sâu cao.
Bệnh hại:
- Bệnh thán thư: Gây đốm đen trên lá, hoa, quả, làm rụng hoa, thối quả.
- Bệnh thối rễ, xì mủ: Do nấm hoặc úng nước, gây hại bộ rễ và thân.
- Bệnh tảo đỏ: Gây mảng bám màu đỏ trên thân, cành.
- Biện pháp: Vệ sinh vườn, cắt tỉa cành bệnh, thoát nước tốt, bón phân cân đối để tăng sức đề kháng. Sử dụng thuốc nấm chuyên dụng theo đúng khuyến cáo.

3.6. Làm Cỏ & Giữ Vệ Sinh Vườn

Thường xuyên làm sạch cỏ dại quanh gốc cây và trong vườn để tránh cạnh tranh dinh dưỡng và nơi trú ngụ của sâu bệnh.
Có thể phủ vật liệu hữu cơ (rơm rạ, vỏ cà phê) quanh gốc để giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và cung cấp thêm chất hữu cơ cho đất.

4. Thu Hoạch Quả Roi

4.1. Thời Điểm Thu Hoạch

Quả roi thường thu hoạch sau 60-70 ngày từ khi ra hoa, tùy giống và điều kiện thời tiết.

Dấu hiệu nhận biết:
- Vỏ quả chuyển màu đỏ tươi, hồng hoặc xanh nhạt đặc trưng của giống.
- Quả căng bóng, cứng chắc vừa phải khi sờ, có mùi thơm dịu.
- Đầu quả hơi nứt nhẹ.

4.2. Cách Thu Hoạch

Dùng kéo sắc cắt cuống quả, chừa lại một đoạn cuống nhỏ (khoảng 0.5-1cm) để quả tươi lâu hơn. Không giật hoặc bứt mạnh để tránh làm tổn thương quả và cành.
Thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để quả giữ được độ tươi và màu sắc đẹp.
Xếp quả nhẹ nhàng vào sọt, thùng có lót vật liệu mềm, tránh xếp chồng quá cao gây dập nát.

5. Bảo Quản Quả Roi

5.1. Bảo Quản Tươi

Sau thu hoạch: Loại bỏ quả bị dập, sâu bệnh.
Nhiệt độ phòng: Để ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp. Roi tươi có thể giữ được 3-5 ngày.
Bảo quản lạnh: Roi có thể bảo quản trong tủ lạnh (ngăn mát) ở nhiệt độ 5-10°C để kéo dài thời gian bảo quản lên đến 1-2 tuần. Nên đựng trong túi nilon có lỗ thông hơi hoặc hộp kín.

5.2. Chế Biến và Bảo Quản Lâu Dài

Roi sấy dẻo: Phương pháp phổ biến giúp bảo quản roi lâu dài, tạo ra sản phẩm ăn vặt được ưa chuộng.
Nước ép roi, sinh tố roi: Chế biến từ thịt quả.
Mứt roi: Từ phần thịt roi.
Roi đông lạnh: Cắt miếng hoặc xay nhuyễn rồi cấp đông để dùng dần.

Kết Luận

Trồng và chăm sóc cây roi là một quá trình tương đối dễ dàng nhưng vẫn đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và áp dụng đúng kỹ thuật khoa học. Từ việc chọn giống chuẩn, chuẩn bị đất cẩn thận, bón phân đúng liều lượng, cắt tỉa tạo tán, đến phòng trừ sâu bệnh hiệu quả và thu hoạch đúng thời điểm, mỗi công đoạn đều ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng của quả roi. Với những kiến thức chuyên sâu và cập nhật từ congnghenongnghiep.vn, hy vọng bà con nông dân và các nhà vườn sẽ gặt hái được những vụ roi bội thu, góp phần vào sự phát triển của nông sản Việt Nam trên thị trường.

Tags:Quả Roi Gieo Trồng Hữu Cơ Cây Roi

Bài Trước Đó

Bài Tiếp Theo