KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY DỪA ĐẠT NĂNG SUẤT CAO

Người đăng : Nông Nghiệp

Lượt xem : 4

Tạo lúc : Fri, 27/06/2025 18:14

Cập nhật lúc : 18:14pm 27/06/2025

THỂ LOẠIKỹ Thuật Canh Tác Cây Ăn Quả

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Dừa Đạt Năng Suất Cao: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ A-Z

Cây dừa (Cocos nucifera) không chỉ là biểu tượng của vùng nhiệt đới mà còn là cây trồng mang lại giá trị kinh tế khổng lồ, đặc biệt ở Việt Nam. Từ nước dừa giải khát, cơm dừa, dầu dừa đến các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ vỏ và thân dừa, cây dừa đóng vai trò quan trọng trong đời sống và kinh tế. Để có một vườn dừa năng suất cao và chất lượng quả tốt, việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng cây dừa và chăm sóc cây dừa là vô cùng cần thiết. Bài viết này từ congnghenongnghiep.vn sẽ cung cấp hướng dẫn khoa học và chi tiết từ khâu chuẩn bị đến thu hoạch và bảo quản.

1. Giới Thiệu Chung Về Cây Dừa

Cây dừa là một loài cây thuộc họ cau (Arecaceae), thân thẳng đứng, không phân nhánh, có thể cao tới 20-30m. Lá dừa to, dạng lông chim xẻ thùy sâu, tập trung ở đỉnh thân. Quả dừa là loại quả hạch, có lớp vỏ ngoài màu xanh hoặc vàng, lớp xơ dày, và lớp cùi trắng bao quanh nước dừa. Các giống dừa phổ biến ở Việt Nam bao gồm: dừa Ta (dừa địa phương), dừa Xiêm xanh, dừa Mã Lai, dừa Dứa, dừa Sáp, dừa Tam Quan, v.v. Dừa ưa khí hậu nóng ẩm, nhiều nắng và vùng đất ven biển.

2. Kỹ Thuật Gieo Trồng Cây Dừa

2.1. Chọn Giống và Thời Vụ

Chọn giống:
- Nên chọn dừa giống từ cây mẹ khỏe mạnh, cho năng suất và chất lượng quả ổn định, không sâu bệnh.
- Quả dùng làm giống phải già, có trọng lượng và kích thước đồng đều, không bị dập nát.
- Có thể mua cây dừa con từ các vườn ươm uy tín hoặc tự ươm từ quả giống. Ưu tiên các giống dừa địa phương đã được chứng minh hiệu quả và thích nghi tốt với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tại vùng trồng.
Thời vụ trồng:
- Tốt nhất là vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 5 - 7 dương lịch). Thời điểm này giúp cây con có đủ độ ẩm để bén rễ và phát triển, giảm công tưới nước ban đầu.

2.2. Chuẩn Bị Đất Trồng

Cây dừa có thể trồng trên nhiều loại đất, nhưng phát triển tốt nhất trên đất phù sa, đất cát pha, đất thịt pha cát, đất phù sa ven biển. Đất cần tơi xốp, thoát nước tốt và có tầng canh tác dày, độ pH từ 5.5 - 7.0.

Làm đất:
- Đối với diện tích lớn: Cày xới đất kỹ, dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật.
- Đào hố: Kích thước hố trồng tiêu chuẩn là 80x80x80 cm hoặc 1x1x1 m đối với đất kém màu mỡ. Đào hố trước khi trồng 15-30 ngày để đất được phơi ải và diệt mầm bệnh.
Bón lót:
- Trộn đều đất với phân chuồng hoai mục (20-30 kg/hố), phân hữu cơ vi sinh (2-3 kg/hố). Có thể bổ sung thêm vôi bột (0.5-1 kg/hố nếu đất chua) và 0.5 kg super lân để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
- Đổ hỗn hợp đất và phân xuống hố, vun cao hơn mặt đất tự nhiên một chút để tránh đọng nước và thối gốc khi mưa.

2.3. Kỹ Thuật Trồng Cây Con

Khoảng cách trồng: Tùy thuộc vào giống dừa và mật độ canh tác.
- Dừa lùn: Hàng cách hàng 5-6m, cây cách cây 4-5m (mật độ khoảng 300-400 cây/ha).
- Dừa cao: Hàng cách hàng 7-8m, cây cách cây 6-7m (mật độ khoảng 180-250 cây/ha).
Kỹ thuật trồng:
- Nhẹ nhàng đặt cây con vào giữa hố sao cho phần gốc thân và bầu rễ ngang hoặc hơi cao hơn mặt đất.
- Lấp đất và nén chặt xung quanh gốc. Đảm bảo bầu cây không bị vỡ.
- Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng.
- Cắm cọc cố định cây con và che bóng mát cho cây trong giai đoạn đầu nếu cần, đặc biệt ở vùng nắng gắt.

3. Chăm Sóc Cây Dừa

Chăm sóc cây dừa đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để cây sinh trưởng tốt, cho năng suất ổn định và chất lượng quả cao.

3.1. Tưới Nước

Giai đoạn cây con (1-3 năm đầu): Tưới đều đặn 1-2 lần/ngày trong mùa khô để duy trì độ ẩm cho cây phát triển rễ và thân lá.
Cây trưởng thành: Cây dừa cần nhiều nước, đặc biệt vào mùa khô và các giai đoạn ra hoa, đậu quả.
- Tưới đủ ẩm 2-3 ngày/lần tùy điều kiện thời tiết.
- Nếu trồng ở vùng ven sông, kênh rạch, có thể tận dụng thủy lợi tự nhiên.
- Trong mùa mưa, cần đảm bảo hệ thống thoát nước tốt để tránh ngập úng, gây thối rễ và vàng lá.

3.2. Bón Phân

Cây dừa là cây trồng lâu năm, cần lượng dinh dưỡng lớn và cân đối. Bón phân định kỳ theo từng giai đoạn sẽ giúp cây ra hoa, đậu quả tốt.

Giai đoạn cây con (1-3 năm đầu):
- Bón phân NPK cân đối (ví dụ 16-16-8 hoặc 13-13-13) kết hợp với phân hữu cơ định kỳ 1-2 tháng/lần.
- Giúp cây phát triển thân, lá, bộ rễ khỏe mạnh.
Giai đoạn kiến thiết cơ bản (từ năm thứ 3 đến khi ra hoa bói):
- Bón tăng cường phân có hàm lượng Đạm (N) và Kali (K) cao hơn để thúc đẩy cây phát triển thân, lá, và chuẩn bị cho giai đoạn ra hoa.
- Kết hợp phân hữu cơ 2-3 lần/năm.
Giai đoạn kinh doanh (cây cho quả):
- Định kỳ 3-4 tháng/lần: Bón luân phiên các loại phân NPK có tỷ lệ N:P:K phù hợp (ví dụ 1:1:2 hoặc 2:1:3 tùy giai đoạn), kết hợp với phân hữu cơ (20-30 kg/cây/năm) và các nguyên tố trung vi lượng (Magie, Bo, Kẽm).
- Đặc biệt chú trọng Kali để tăng độ ngọt, hàm lượng nước và chất lượng quả.
- Cách bón: Đào rãnh vòng quanh gốc cây theo tán lá hoặc rải đều phân dưới tán rồi lấp đất lại.
Bón lá: Phun bổ sung các loại phân bón lá chứa vi lượng để tăng cường sức đề kháng và năng suất.

3.3. Cắt Tỉa Lá Già, Tàu Héo

Thường xuyên cắt bỏ các tàu lá dừa già, lá bị khô héo, lá sâu bệnh.
Giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả, tạo độ thông thoáng cho cây và hạn chế nơi trú ngụ của sâu bệnh.
Lưu ý: Không cắt quá nhiều lá xanh non vì sẽ ảnh hưởng đến quang hợp và khả năng ra hoa, đậu quả của cây. Chỉ cắt các tàu lá đã chuyển vàng hoặc khô hoàn toàn.

3.4. Phòng Trừ Sâu Bệnh

Cây dừa cũng có thể mắc một số loại sâu bệnh gây hại, cần quản lý theo nguyên tắc phòng trừ tổng hợp (IPM).

Sâu hại:
- Bọ cánh cứng (Kiến vương, Đuông dừa): Đục vào đọt non, thân cây, gây chết cây hoặc làm giảm năng suất nghiêm trọng. Đây là loài gây hại nguy hiểm nhất.
- Bọ dừa (Bọ rầy dừa): Hút nhựa lá non, làm lá vàng, khô cháy.
- Sâu đục trái, rệp sáp: Gây hại quả non, làm giảm chất lượng.
- Biện pháp: Vệ sinh vườn, bẫy dẫn dụ, sử dụng thiên địch, tiêm thuốc vào thân cây (đối với đuông dừa, kiến vương) hoặc phun thuốc sinh học/hóa học đặc trị khi cần thiết.
Bệnh hại:
- Bệnh thối đọt (do nấm Phytophthora): Gây thối ngọn non, làm chết cây.
- Bệnh cháy lá (do nấm Rhizoctonia): Gây cháy khô đầu lá.
- Bệnh đốm lá, thối rễ: Gây hại lá và bộ rễ.
- Biện pháp: Tiêu hủy cây bệnh nặng, vệ sinh vườn, tăng cường dinh dưỡng cho cây khỏe mạnh, sử dụng thuốc nấm chuyên dụng.

4. Thu Hoạch Quả Dừa

4.1. Thời Điểm Thu Hoạch

Dừa uống nước: Thu hoạch khi dừa còn non, khoảng 6-7 tháng sau khi hoa nở, vỏ còn xanh nhưng đã có đủ nước và độ ngọt.
Dừa lấy cơm/dầu: Thu hoạch khi dừa đã già (khoảng 10-12 tháng), vỏ chuyển màu vàng hoặc nâu, có thể nghe tiếng động nước bên trong khi lắc. Cơm dừa dày và cứng.

4.2. Cách Thu Hoạch

Dùng sào tre/dây thừng: Đối với dừa cao, thợ hái dừa dùng sào có lưỡi dao hoặc trèo lên cây dùng dây thừng buộc quả và thả xuống nhẹ nhàng để tránh dập nát.
Dừa lùn: Có thể hái trực tiếp bằng tay hoặc dùng sào ngắn.
Hái từng buồng hoặc từng quả tùy theo độ chín và mục đích sử dụng.

5. Bảo Quản Quả Dừa

5.1. Bảo Quản Tươi

Dừa uống nước: Bảo quản ở nhiệt độ phòng thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp có thể giữ được 1-2 tuần. Để trong tủ lạnh sẽ giữ được lâu hơn và mát hơn khi uống.
Dừa khô/dừa cơm: Sau khi thu hoạch, có thể để nguyên buồng hoặc tách rời từng quả, xếp vào nơi khô ráo, thoáng mát. Dừa khô có thể bảo quản được vài tháng nếu điều kiện tốt.

5.2. Chế Biến và Bảo Quản Lâu Dài

Dầu dừa: Ép từ cơm dừa khô hoặc tươi. Dầu dừa có thể bảo quản rất lâu.
Cơm dừa nạo sấy: Cơm dừa được nạo và sấy khô, dùng làm nguyên liệu bánh kẹo, nấu ăn.
Nước cốt dừa đóng hộp/đông lạnh: Dùng trong chế biến thực phẩm.
Bánh kẹo từ dừa: Kẹo dừa, bánh phồng dừa, mứt dừa.
Than hoạt tính từ gáo dừa: Gáo dừa được nung ở nhiệt độ cao.
Thảm xơ dừa, chỉ xơ dừa: Dùng trong nông nghiệp, công nghiệp.

Kết Luận

Cây dừa không chỉ là một cây trồng mang tính biểu tượng mà còn là nguồn lợi kinh tế bền vững cho người dân Việt Nam. Việc nắm vững kỹ thuật trồng cây dừa, chăm sóc cây dừa từ khâu chuẩn bị đất, bón phân, phòng trừ sâu bệnh, đến thu hoạch và bảo quản là chìa khóa để đạt được năng suất cao và chất lượng ổn định. Hy vọng những hướng dẫn chi tiết từ congnghenongnghiep.vn sẽ giúp bà con nông dân và các nhà vườn thành công trong việc phát triển cây dừa, góp phần vào sự thịnh vượng của nông sản Việt Nam trên thị trường trong và ngoài nước.

Tags:Quả Dừa Gieo Trồng Hữu Cơ Cây Dừa

Bài Trước Đó

Bài Tiếp Theo