KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY QUÝT ĐẠT NĂNG SUẤT CAO

Người đăng : Nông Nghiệp

Lượt xem : 5

Tạo lúc : Fri, 27/06/2025 13:44

Cập nhật lúc : 13:44pm 27/06/2025

THỂ LOẠIKỹ Thuật Canh Tác Cây Ăn Quả

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Quýt Đạt Năng Suất Cao: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ A-Z

Cây quýt (Citrus reticulata) là một trong những loại cây ăn quả có múi phổ biến và mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể tại Việt Nam. Với hương vị chua ngọt hài hòa, thơm mát và dễ bóc vỏ, quả quýt được nhiều người yêu thích và là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào. Để xây dựng một vườn quýt năng suất cao và cho chất lượng quả vượt trội, việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng cây quýt và chăm sóc cây quýt là yếu tố then chốt. Bài viết này từ congnghenongnghiep.vn sẽ cung cấp hướng dẫn khoa học và chi tiết từ khâu chuẩn bị đến thu hoạch và bảo quản.

1. Giới Thiệu Chung Về Cây Quýt

Cây quýt thuộc họ Rutaceae, là cây thân gỗ nhỏ, thường cao từ 2-5m, tán lá xanh quanh năm. Việt Nam có nhiều giống quýt nổi tiếng, phù hợp với từng vùng miền và mục đích sử dụng khác nhau như: quýt hồng, quýt đường, quýt tiều, quýt chum, v.v. Quýt thích hợp với khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, ưa nắng và cần đủ nước để sinh trưởng và phát triển quả tốt nhất.

2. Kỹ Thuật Gieo Trồng Cây Quýt

2.1. Chọn Giống và Thời Vụ

Chọn giống:
- Nên chọn cây quýt giống từ các vườn ươm uy tín, đảm bảo khỏe mạnh, không sâu bệnh, có đầy đủ lá và chồi non.
- Ưu tiên cây ghép mắt hoặc chiết cành để đảm bảo giữ nguyên đặc tính di truyền của cây mẹ và cho quả sớm hơn so với trồng bằng hạt.
- Chọn giống quýt phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương bạn và nhu cầu thị trường tiêu thụ.
Thời vụ trồng:
- Thời điểm tốt nhất là vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 5 - 7 dương lịch) ở các tỉnh phía Nam hoặc mùa xuân (tháng 2 - 4) ở phía Bắc. Trồng vào thời điểm này giúp cây con có đủ độ ẩm để bén rễ và hạn chế sốc nhiệt.

2.2. Chuẩn Bị Đất Trồng

Cây quýt phát triển tốt nhất trên đất phù sa màu mỡ, tơi xốp, thoát nước tốt, giàu hữu cơ và có độ pH từ 5.5 - 7.0.

Làm đất:
- Trồng mới: Cày xới đất sâu 30-40cm, làm sạch cỏ dại, rễ cây và các tàn dư thực vật.
- Đào hố: Kích thước hố trồng tiêu chuẩn là 60x60x60 cm hoặc 80x80x80 cm đối với đất kém phì nhiêu. Nên đào hố trước khi trồng 15-30 ngày để đất được phơi ải và diệt mầm bệnh.
Bón lót:
- Trộn đều đất với phân chuồng hoai mục (20-30 kg/hố), phân hữu cơ vi sinh (1-2 kg/hố) và vôi bột (0.5-1 kg/hố nếu đất chua). Có thể bổ sung thêm 0.5 kg super lân để kích thích bộ rễ phát triển.
- Đổ hỗn hợp đất và phân xuống hố, vun cao hơn mặt đất tự nhiên một chút để tránh đọng nước.

2.3. Kỹ Thuật Trồng Cây Con

Khoảng cách trồng: Tùy thuộc vào giống quýt và hình thức canh tác.
- Trồng dày (thâm canh): Hàng cách hàng 3-4m, cây cách cây 2.5-3m.
- Trồng thưa (truyền thống): Hàng cách hàng 4-5m, cây cách cây 3.5-4m.
Kỹ thuật trồng:
- Nhẹ nhàng cắt bỏ túi bầu hoặc tách bầu đất mà không làm vỡ bầu rễ.
- Đặt cây con vào giữa hố sao cho mặt bầu ngang bằng hoặc hơi cao hơn mặt đất tự nhiên.
- Lấp đất và nén chặt xung quanh gốc.
- Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng. Có thể cắm cọc tre cố định thân cây con để tránh gió làm lung lay.

3. Chăm Sóc Cây Quýt

Chăm sóc cây quýt đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định đến năng suất và chất lượng quả.

3.1. Tưới Nước

Giai đoạn cây con: Tưới đều đặn 1-2 lần/ngày để duy trì độ ẩm ổn định, giúp cây bén rễ và phát triển mạnh.
Giai đoạn trưởng thành: Cây quýt cần nhiều nước, đặc biệt vào mùa khô và các giai đoạn quan trọng như ra hoa, đậu quả và nuôi quả.
- Tưới đủ ẩm 2-3 ngày/lần.
- Cần đặc biệt chú ý cung cấp đủ nước khi cây đang ra hoa và sau khi đậu quả để tránh rụng hoa, rụng quả non.
- Trong mùa mưa, đảm bảo hệ thống thoát nước tốt để tránh ngập úng, gây thối rễ.

3.2. Bón Phân

Cây quýt là cây ăn quả lâu năm, cần lượng dinh dưỡng lớn và cân đối theo từng giai đoạn.

Giai đoạn cây con (1-3 năm đầu):
- Bón phân NPK cân đối (ví dụ 16-16-8 hoặc 13-13-13) kết hợp với phân hữu cơ định kỳ 1-2 tháng/lần.
- Giúp cây phát triển thân, cành, lá khỏe mạnh, tạo khung tán vững chắc.
Giai đoạn kinh doanh (cây cho quả):
- Trước khi ra hoa (Tháng 11 - 1 dương lịch): Bón phân NPK có hàm lượng Kali và Lân cao (ví dụ 5-10-3 hoặc 6-12-6) để kích thích phân hóa mầm hoa, ra hoa đồng loạt và tăng tỷ lệ đậu quả.
- Sau khi đậu quả (Tháng 3 - 4): Bón NPK cân đối hoặc tăng cường Đạm (ví dụ NPK 20-20-15) để nuôi quả non phát triển nhanh.
- Giai đoạn quả lớn và trước thu hoạch (Tháng 6 - 8): Bón tăng cường Kali (Kali Sunfat) để tăng độ ngọt, màu sắc và chất lượng quả.
- Sau thu hoạch (Tháng 9 - 10): Bón phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục, phân trùn quế) kết hợp NPK để phục hồi sức cây, tái tạo cành và chuẩn bị cho vụ tiếp theo.
Bón lá: Phun bổ sung phân bón lá chứa vi lượng (Bo, Kẽm, Đồng, Magie, Canxi) trong các giai đoạn ra hoa, đậu quả, quả lớn để tăng tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả non và cải thiện chất lượng quả.

3.3. Cắt Tỉa, Tạo Tán

Tỉa cành tạo tán:
- Cây con: Cắt tỉa tạo khung thân chính và 3-4 cành cấp 1 khỏe mạnh, phân bố đều xung quanh thân để cây có tán cân đối và thông thoáng.
- Cây trưởng thành: Loại bỏ các cành khô, cành sâu bệnh, cành tăm, cành mọc vượt, cành mọc xiên, cành mọc trong tán để tạo độ thông thoáng, giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả và hạn chế sâu bệnh.
- Thực hiện sau mỗi vụ thu hoạch hoặc vào mùa khô.
Cắt tỉa định kỳ: Loại bỏ các chồi dại, chồi vượt mọc từ gốc hoặc thân chính để tránh cạnh tranh dinh dưỡng.

3.4. Bao Trái

Bao trái là biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ quả quýt khỏi côn trùng chích hút, sâu bệnh, sương muối, nắng gắt và hạn chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Thực hiện khi quả còn non (khoảng bằng quả trứng gà) bằng túi chuyên dụng.

3.5. Phòng Trừ Sâu Bệnh

Cây quýt là đối tượng của nhiều loại sâu bệnh hại, đòi hỏi quản lý chặt chẽ theo nguyên tắc phòng trừ tổng hợp (IPM).

Sâu hại:
- Rệp sáp, rệp muội, rệp kim: Hút nhựa non, gây suy yếu cây.
- Sâu vẽ bùa: Gây hại lá non, làm lá xoăn.
- Nhện đỏ: Gây vàng lá, giảm quang hợp.
- Sâu đục thân, đục cành: Gây hại nghiêm trọng, có thể làm chết cây.
- Ruồi vàng đục quả: Gây thối rụng quả.
- Biện pháp: Vệ sinh vườn, tỉa cành thông thoáng, sử dụng thiên địch, bao trái, phun thuốc sinh học hoặc hóa học đặc trị khi cần thiết.
Bệnh hại:
- Bệnh vàng lá Greening: Bệnh nguy hiểm do vi khuẩn, lây lan nhanh qua côn trùng chích hút, chưa có thuốc chữa hiệu quả.
- Bệnh loét cam quýt (canker): Do vi khuẩn, gây vết loét trên lá, thân, quả.
- Bệnh chảy gôm: Gây thối vỏ thân, rễ.
- Bệnh thán thư, sẹo, phấn trắng: Gây hại trên lá, hoa, quả.
- Biện pháp: Chọn giống sạch bệnh, tiêu hủy cây bệnh nặng, phun thuốc phòng ngừa định kỳ, cải tạo đất, bón phân cân đối để tăng sức đề kháng cho cây.

3.6. Làm Cỏ & Giữ Vệ Sinh Vườn

Thường xuyên làm sạch cỏ dại quanh gốc cây và trong vườn để tránh cạnh tranh dinh dưỡng và nơi trú ngụ của sâu bệnh.
Có thể phủ vật liệu hữu cơ (rơm rạ, vỏ cà phê) quanh gốc để giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và cung cấp thêm chất hữu cơ cho đất.

4. Thu Hoạch Quả Quýt

4.1. Thời Điểm Thu Hoạch

Quả quýt thường thu hoạch sau 6-9 tháng từ khi ra hoa, tùy giống và điều kiện thời tiết.

Dấu hiệu nhận biết: Quả đạt độ lớn tối đa, vỏ chuyển màu đặc trưng của giống (vàng, vàng cam), căng bóng, có độ mềm vừa phải khi nắn nhẹ và có mùi thơm đặc trưng.

4.2. Cách Thu Hoạch

Dùng kéo sắc cắt cuống quả, chừa lại một đoạn cuống nhỏ (khoảng 0.5-1cm) để quả tươi lâu hơn. Không giật hoặc bứt mạnh để tránh làm tổn thương quả và cành.
Nên thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát khi nhiệt độ thấp để quả giữ được độ tươi lâu hơn.
Xếp quả nhẹ nhàng vào sọt, thùng có lót vật liệu mềm để tránh dập nát, xây xát vỏ.

5. Bảo Quản Quả Quýt

5.1. Bảo Quản Tươi

Tại vườn/nhà: Để quả quýt ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp. Quýt có thể giữ tươi được từ vài tuần đến vài tháng tùy giống và độ chín.
Bảo quản lạnh: Đối với số lượng lớn hoặc muốn kéo dài thời gian bảo quản hơn, có thể bảo quản trong kho lạnh ở nhiệt độ 5-10°C và độ ẩm 85-90%. Tránh nhiệt độ quá thấp có thể gây cháy lạnh vỏ.

5.2. Chế Biến và Bảo Quản Lâu Dài

Nước ép quýt: Chế biến thành nước ép đóng chai/hộp.
Mứt quýt, kẹo vỏ quýt: Tận dụng vỏ hoặc ruột quýt để làm mứt, kẹo.
Tinh dầu quýt: Chiết xuất từ vỏ quýt, dùng trong công nghiệp thực phẩm, mỹ phẩm.
Quýt sấy khô: Các lát quýt sấy dẻo hoặc sấy giòn.

Kết Luận

Trồng và chăm sóc cây quýt là một quá trình đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và áp dụng đúng kỹ thuật khoa học. Từ việc chọn giống, chuẩn bị đất, bón phân, tỉa cành, đến phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch, mỗi bước đều ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng quả. Với những kiến thức chuyên sâu và cập nhật từ congnghenongnghiep.vn, hy vọng bà con nông dân và các nhà vườn sẽ có những vụ quýt bội thu, góp phần đưa nông sản Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.

Tags:Gieo Trồng Hữu Cơ Cây Quýt Quả Quýt

Bài Trước Đó

Bài Tiếp Theo